“Việc nhẹ, lương cao”, “chỉ cần đặt cọc để nhận việc”, “nộp giấy tờ cá nhân là xong thủ tục”… Những lời mời chào nghe tưởng như đầy cơ hội nhưng thực chất lại là cạm bẫy ngọt mà không ít tân sinh viên đã vướng phải ngay khi vừa đặt chân vào giảng đường. Thực tế, không ít bạn trẻ vì thiếu kinh nghiệm, lại nôn nóng tìm việc làm thêm để trang trải chi phí nên đã trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo
Những chiêu trò quen mà lạ
Lừa việc làm thêm
Đây là chiêu trò phổ biến nhất. Kẻ gian thường tung ra những quảng cáo “ngon ngọt” trên mạng xã hội: việc nhẹ, lương cao, thời gian linh hoạt. Họ tạo cho sinh viên cảm giác đây là cơ hội lý tưởng, vừa có thể kiếm tiền vừa có thời gian học tập. Nhưng để được nhận việc, sinh viên phải đóng một khoản tiền đặt cọc hoặc mua bộ tài liệu đào tạo. Sau khi chuyển tiền, bên tuyển dụng lập tức “bốc hơi”, sinh viên vừa mất tiền vừa mất thời gian.
Thuê trọ online
Không ít sinh viên nhập học xa nhà, cần thuê phòng gấp đã bị lừa bởi các tin đăng “nhà trọ giá rẻ, gần trường, đầy đủ tiện nghi”. Chủ trọ giả yêu cầu chuyển tiền giữ chỗ trước. Nhưng khi đến tận nơi thì hoặc là phòng không tồn tại, hoặc chủ nhà thật chẳng hề biết đến giao dịch này. Tiền mất, sinh viên đành ôm vali đi tìm chỗ ở mới.
Mượn giấy tờ cá nhân
Một số đối tượng còn lợi dụng sự cả tin của sinh viên để mượn giấy tờ cá nhân như CMND, CCCD, thẻ sinh viên. Những giấy tờ này có thể bị dùng để mở tài khoản ngân hàng, vay nợ hoặc lừa đảo người khác. Hậu quả không chỉ là mất mát tài chính mà còn có thể khiến sinh viên vô tình vướng vào rắc rối pháp lý.
Đa cấp trá hình, đầu tư online
Với chiêu trò này, kẻ lừa đảo thường đánh vào tâm lý muốn kiếm tiền nhanh. Họ tổ chức các buổi hội thảo, hứa hẹn lợi nhuận khổng lồ nếu tham gia đầu tư hoặc mua gói sản phẩm. Thực chất đây là hình thức đa cấp trá hình, người tham gia chỉ mất tiền, chẳng bao giờ thấy lợi nhuận, thậm chí còn bị lôi kéo bạn bè, người thân vào vòng xoáy nợ nần.
Làm sao để không “sập bẫy”?
Điều đầu tiên, tân sinh viên cần phải luôn cảnh giác. Bất kỳ cơ hội nào nghe quá “hoàn hảo” đều có khả năng là cái bẫy. Một số nguyên tắc cơ bản cần nhớ:
– Tuyệt đối không nộp tiền đặt cọc, không đóng phí tuyển dụng. Một công việc chân chính không bao giờ yêu cầu người lao động phải trả tiền trước để được nhận việc.
– Thuê trọ phải đến tận nơi. Hãy khảo sát thực tế, trò chuyện với người dân xung quanh, làm việc trực tiếp với chủ nhà và luôn ký hợp đồng rõ ràng. Đọc kỹ các điều khoản để tránh phí phát sinh hoặc những “bẫy” trong hợp đồng.
– Không chia sẻ thông tin cá nhân bừa bãi. Những thông tin như số tài khoản, CCCD, thẻ sinh viên nếu lọt vào tay kẻ xấu sẽ bị lợi dụng cho mục đích xấu.
– Tìm việc qua kênh chính thống. Tân sinh viên NTTU có thể tham khảo phòng Quan hệ doanh nghiệp và Việc làm sinh viên Trường ĐH Nguyễn Tất Thành hoặc Trung tâm Dịch vụ việc làm thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội. Ngoài ra, có thể theo dõi thêm các trang cảnh báo lừa đảo như dauhieuluadao.com, tinnhiemmang.vn, khonggianmang.vn để nhận diện sớm các chiêu trò.
Nhóm sinh viên NTTU cùng học tập, sinh hoạt, được trang bị kỹ năng cảnh giác để phòng tránh lừa đảo
Nếu chẳng may bị lừa thì sao?
Không ai mong mình trở thành nạn nhân, nhưng nếu chẳng may rơi vào tình huống ấy, việc quan trọng nhất là phải bình tĩnh. Đừng xấu hổ hay im lặng. Hãy:
– Giữ lại toàn bộ bằng chứng: tin nhắn, biên lai, số tài khoản, thông tin liên hệ.
– Báo ngay cho công an địa phương hoặc cơ quan chức năng liên quan.
– Thông báo cho gia đình, bạn bè và chia sẻ trong các nhóm sinh viên để cảnh báo người khác.
Chính việc chia sẻ sẽ giúp nhiều bạn khác tránh được nguy cơ tương tự, đồng thời tạo sức mạnh cộng đồng chống lại chiêu trò lừa đảo.
Câu chuyện thực tế
Một tân sinh viên năm nhất kể lại: “Mình thấy tin đăng việc làm online, chỉ cần nhập dữ liệu với mức lương 150 nghìn/giờ. Người tuyển dụng yêu cầu mình chuyển 500 nghìn để mua phần mềm làm việc. Sau khi mình chuyển khoản, họ chặn liên lạc luôn. Lúc đó vừa tức, vừa buồn, coi như mất học phí cho một bài học đầu đời”.
Đây chỉ là một trong hàng trăm trường hợp tương tự. Điểm chung là các bạn đều quá vội vàng tin vào lời hứa hẹn mà không kiểm chứng kỹ.
Các thầy cô và Đoàn – Hội sinh viên luôn đồng hành cùng sinh viên, trang bị hành trang cảnh giác để phòng tránh lừa đảo
Lời nhắn cho tân sinh viên NTTU
Đại học là hành trình dài để học tập và trưởng thành. Việc làm thêm chỉ nên là cơ hội để học hỏi, rèn kỹ năng, chứ không phải con đường tắt để kiếm tiền. Những công việc chân chính luôn minh bạch, rõ ràng và có hợp đồng cụ thể. Đừng vì ham lợi trước mắt mà để bản thân vướng vào bẫy.
Thay vì vội vàng, các bạn hãy chủ động tìm kiếm sự tư vấn từ Đoàn – Hội, từ các anh chị khóa trên hoặc giảng viên. Xây dựng cho mình mạng lưới quan hệ tích cực trong trường để có thêm nguồn thông tin đáng tin cậy. Hãy coi sự cảnh giác là kỹ năng sinh tồn cần thiết trong đời sống sinh viên.
Hãy nhớ: Không có việc nhẹ lương cao – chỉ có cái bẫy ngọt ngào chờ người cả tin.
Thực hiện: Cẩm Thạch
